Straffen in het verkeer

In het verkeersstrafrecht heeft de juridische term ‘roekeloosheid’ regelmatig voor verwarring bij de samenleving gezorgd. Zo wordt een ongeluk dat wordt veroorzaakt door onder invloed van alcohol de auto te besturen of door veel te hard te rijden, niet als roekeloos aangemerkt. Wat veel mensen echter niet weten is dat voor het rijden onder invloed en voor het veel te hard rijden met zwaar letsel ten gevolge al een aparte strafverzwarende bepaling in het wetboek is opgenomen. Roekeloosheid is een nog zwaardere – de zwaarste – vorm van schuld in het verkeersstrafrecht. Hierdoor moet, voor het aannemen van roekeloosheid in het verkeer, nog meer aan de hand zijn dan enkel het rijden onder invloed of veel te hard rijden. Van roekeloosheid is bijvoorbeeld sprake als een straatrace wordt gehouden, of een kat- en muisspel wordt gespeeld of wanneer iemand ten koste van alles voor de politie vlucht.

Iemand die een verkeersongeval veroorzaakt met dodelijke afloop riskeert een gevangenisstraf van maximaal drie jaar. Bij (zwaar) letsel ten gevolge betreft het een gevangenisstraf van maximaal anderhalf jaar. Mocht de veroorzaker daarnaast veel te hard hebben gereden of ten tijde van het ongeluk onder invloed zijn geweest van alcohol of andere verdovende middelen, dan kunnen deze gevangenisstraffen met de helft worden verhoogd. Dood door schuld in combinatie met alcoholgebruik en/of veel te hard rijden kan dus worden bestraft tot maximaal vierenhalf jaar gevangenisstraf. En indien dit letsel tot gevolg heeft, betreft het een maximale gevangenisstraf van twee jaar en drie maanden. Bij roekeloosheid zijn de maximale gevangenisstraffen echter nog hoger; namelijk zes jaar bij dodelijke afloop en drie jaar bij lichamelijk letsel. Dit staat in artikel 175 van de Wegenverkeerswet.

Uit het onderzoeksrapport van de Rijksuniversiteit Groningen d.d. 20 juli 2017 naar de straftoemeting van ernstige verkeersdelicten blijkt dat rechters naarmate de ernst van de verkeersfout en het letsel toenemen, een hogere straf wordt opgelegd. Dit komt volgens het rapport dus overeen met wat de wetgever heeft beoogd. Het maatschappelijke beeld dat daders van verkeersdelicten er met een lichte straf vanaf kunnen komen blijkt niet uit dit rapport.