Strookje grond en verjaring, pas op!

Het gebeurt regelmatig dat een tuineigenaar een aangrenzend strookje grond bij zijn tuin betrekt, bijvoorbeeld door de erfafscheiding te verzetten. Vaak gaat het dan om grond van de gemeente, “die toch door niemand anders wordt gebruikt”.

De tuineigenaar kan eigenaar worden van het strookje grond dat hij in bezit heeft genomen, zelfs wanneer hij goed weet dat het strookje grond niet van hem is. Hij is dan bezitter te kwader trouw. In de wet is bepaald dat de bezitter te kwader trouw eigenaar wordt wanneer hij gedurende een onafgebroken periode van 20 jaren het bezit heeft gehad. In een recente uitspraak van de Hoge Raad, (24 februari 2017, ECLI:NL:HR2017:309) heeft de Hoge Raad echter duidelijk aangegeven dat daarmee de kous niet af hoeft te zijn.

In het arrest maakt de Hoge Raad duidelijk dat de voormalig eigenaar van de grond, in mijn voorbeeld dus de gemeente maar het kan ook de buurman zijn, nadat hij door verjaring de eigendom van de grond heeft verloren, nog juridische mogelijkheden heeft om de grond terug te krijgen. De gemeente kan de tuineigenaar vaak nog aanspreken op grond van onrechtmatige daad. De tuineigenaar die het strookje grond in bezit heeft genomen en in bezit houdt, wetende dat de gemeente daarvan de eigenaar is, handelt namelijk tegenover de gemeente onrechtmatig. De gemeente kan vorderen dat de tuineigenaar de door de gemeente geleden schade vergoedt ook als de gemeente geen eigenaar meer is. De gemeente kan dan schadevergoeding in natura vorderen. Dat komt er op neer dat de gemeente kan vorderen dat de tuineigenaar moet meewerken aan de eigendomsoverdracht van de grond terug aan de gemeente.

De vordering van de gemeente op grond van onrechtmatige daad heeft een verjaringstermijn van 5 jaren, en begint te lopen op het moment dat de gemeente bekend is met het verlies van de eigendom van het strookje grond. Na verloop van 20 jaren na het verlies van de eigendom kan de gemeente de vordering op grond van onrechtmatige daad niet meer instellen. Het resultaat van dit alles voor de praktijk is, dat wanneer de gemeente binnen de periode van 2 maal 20 jaren, dus uiterlijk binnen 40 jaren, er achter komt dat de tuineigenaar de grond in bezit heeft genomen, nog 5 jaren de tijd heeft om de grond weer in eigendom terug te krijgen.

Indien u tuineigenaar bent en indien u zich door deze blog aangesproken voelt, dan moet u zich dus geen 20 jaren maar 40 jaren nadat u de paaltjes heeft verzet stil houden. Als dat lukt dan bent u pas dan definitief eigenaar van het strookje grond geworden.