Hoe verloopt een strafzitting
Een eerdere blog van mij ging er over wanneer een verdachte voor de meervoudige strafkamer van de rechtbank moet verschijnen of voor de politierechter. De gang van zaken op een strafzitting, meervoudige kamer of politierechter, is in hoofdlijnen hetzelfde.
De zitting is meestal openbaar. Er kan dus publiek aanwezig zijn. De zitting begint met een controle van de persoonsgegevens van de verdachte. De verdachte wordt op zijn recht om te zwijgen gewezen. Daarna draagt de officier van justitie de zaak voor door kort te vertellen waarvan de verdachte wordt beschuldigd.
De verdachte wordt ondervraagd door de rechter. Bij de meervoudige kamer gebeurt dat door de 
voorzitter. Dat is altijd de middelste van de drie rechters. Uiteraard hebben de rechters de zaak voorbereid. Zij hebben het dossier bestudeerd en aan de hand daarvan wordt de verdachte eerst ondervraagd over de feiten, dus over wat er wel of niet is gebeurd. Nadat de verdachte is ondervraagd over de feiten kunnen de officier van justitie en de advocaat van de verdachte vragen over de feiten aan de verdachte stellen.
Als het onderzoek op de zitting over de feiten is afgerond dan volgt het onderzoek naar de persoonlijke omstandigheden van de verdachte. Vaak heeft de reclassering een rapport opgesteld dat dan wordt besproken. Bij ernstige zaken kan er gerapporteerd zijn door een psycholoog en een psychiater. Ook die rapporten worden dan besproken en als de rechter vragen heeft dan zal de rechter deze stellen. Ook kunnen de officier van justitie en de advocaat weer vragen stellen.
Als het onderzoek naar de persoonlijke omstandigheden klaar is dan volgt het requisitoir van de officier van justitie. De officier van justitie geeft aan hoe het openbaar ministerie naar de zaak kijkt en zal in de meeste gevallen een veroordeling en een straf eisen. Soms komt het voor dat de officier van justitie vindt dat de verdachte moet worden vrijgesproken.
Na het requisitoir is de advocaat aan het woord om het pleidooi te houden. Daarin worden alle feiten naar voren gebracht die in het belang van de verdachte zijn. Als er mogelijkheden zijn voor een geheel of gedeeltelijke vrijspraak dan zal de advocaat dat bepleiten. Als een vrijspraak niet aan de orde is, bijvoorbeeld bij een bekennende verdachte, dan zal de advocaat zoveel als mogelijk straf verlagende omstandigheden aanvoeren.
Aan het einde van de zitting heeft de verdachte het recht op het laatste woord.
Op een zitting bij de politierechter wordt in de regel meteen mondeling uitspraak gedaan. Bij een veroordeling wordt de verdachte er op gewezen dat gedurende twee weken in hoger beroep kan worden gegaan. Bij de meervoudige kamer wordt de datum van de uitspraak genoemd. Meestal is dat twee weken na de zitting. Tegen een veroordelende uitspraak van de meervoudige kamer kan gedurende twee weken in hoger beroep worden gegaan. Ook de officier van justitie kan in hoger beroep gaan, bijvoorbeeld als de straf naar de zin van het OM te laag is uitgevallen, of bij een vrijspraak. De verdachte kan tegen een vrijspraak niet in hoger beroep gaan. Wel kan een verdachte bij een volledige vrijspraak de kosten die hij in verband met de strafzaak heeft gemaakt (bijvoorbeeld de kosten van de advocaat) terugvorderen. Dat is iets voor een volgende blog.
